ONTEIGENING NA 1 JANUARI 2021: WAT VERANDERT ER?
De onteigeningsprocedure zal na het in werking treden van de Omgevingswet (op 1 januari 2021) ingrijpend worden gewijzigd.
Wat gaat er veranderen?
De onteigeningsbeschikking
De administratieve onteigeningsprocedure zal gaan vervallen. In plaats van een Koninklijk Besluit (KB) tot onteigening mag straks het bestuursorgaan zelf (de gemeente, de provincie, de staat, waterschap etc.) besluiten tot onteigening. Nadat het onteigeningsbesluit is genomen kan de onteigenaar de rechtbank verzoeken de schadeloosstelling vast te stellen.
Tevens dient bij de bestuursrechter een verzoek tot bekrachtiging van het besluit ingediend te worden. Deze extra bestuursrechtelijke procedure is opgenomen om te voorkomen dat een eigenaar wordt onteigend zonder dat de bestuursrechter zich heeft uitgesproken over de onteigening. Onteigening is immers de meest ingrijpende inbreuk die de overheid op het eigendomsrecht kan maken. Anders zou de mogelijkheid hebben bestaan dat onteigend wordt zonder dat de eigenaar daartegen tijdig rechtsmiddelen kan instellen. De onteigeningsbeschikking treedt pas in werking nadat de uitspraak waarbij zij is bekrachtigd, is bekendgemaakt.
Schadeloosstellingsprocedure bij de civiele rechter
Een belangrijk verschil met de huidige Onteigeningswet is, dat er in de Aanvullingswet Grondeigendom een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen enerzijds het publiekrechtelijke spoor waarin de onteigeningsbeschikking tot stand komt en wordt beoordeeld door de bestuursrechter, en anderzijds het civielrechtelijke spoor waarin de burgerlijke rechter de schadeloosstelling vaststelt.
Waar in het (huidige) systeem van de Onteigeningswet zowel de onteigening zelf als de hoogte van de schadeloosstelling worden uitgesproken door de civiele rechter, vindt in het nieuwe systeem alleen een civiele procedure plaats over de hoogte van de schadeloosstelling. Het besluit tot onteigening zelf is immers al genomen door het bestuursorgaan in de onteigeningsbeschikking.
Onteigeningsakte en eigendomsovergang
De eigendom van de onroerende zaak die door het bevoegd gezag bij de onteigeningsbeschikking is aangewezen, gaat over van de onteigende naar de onteigenaar door inschrijving van de onteigeningsakte in de openbare registers via de notaris.
Het wetsvoorstel zal binnenkort worden behandeld door de Tweede Kamer. Via dit blog zullen wij u op de hoogte houden van de verdere ontwikkelingen rondom de Aanvullingswet grondeigendom.