Sinds 1 juli 2013 is in de Algemene wet bestuursrecht een verzoekschriftprocedure opgenomen voor het indienen van schadevergoeding wegens onrechtmatige besluiten. Wanneer er sprake is van een onrechtmatig appellabel besluit of een daaraan gelijkgestelde handeling kan de (bestuurs)rechter worden benaderd voor vergoeding van de schade die daardoor is veroorzaakt.
Wanneer er sprake is van de vernietiging van het schadeveroorzakende besluit is er in principe sprake van een onrechtmatige (overheids)daad. Ook in bepaalde andere gevallen, zoals o.a. bij erkenning door het bestuursorgaan van de onrechtmatigheid van het besluit of herroeping van het primaire besluit omdat het bestuursorgaan dat onrechtmatig achtte, is er sprake van een onrechtmatig besluit.
Wanneer er sprake is van formele rechtskracht (bijvoorbeeld omdat geen dan wel niet tijdig beroep is ingesteld tegen het besluit, dan moet het besluit voor rechtmatig worden gehouden. Het is dus zaak om altijd en tijdig beroep in te stellen. Anders kan er geen schadeclaim meer worden ingediend.
In de Wet nadeelcompensatie en schadevergoeding bij onrechtmatige besluiten zijn ook bepalingen opgenomen over nadeelcompensatie. Hiervan kan sprake zijn wanneer schade wordt geleden ten gevolge van een op zich rechtmatig besluit (bijvoorbeeld wegwerkzaamheden). Helaas is dit gedeelte van de wet nog steeds niet in werking getreden: het wachten is op een invoeringswet waarmee noodzakelijke aanpassingen aan andere wetgeving wordt doorgevoerd. Hiervan zal naar verwachting pas sprake zijn in 2018.
Dan zal ook de Omgevingswet naar alle waarschijnlijkheid in werking treden. De in deze wet op te nemen wetten (o.a. de Wet ruimtelijke ordening) bevatten ook veel bepalingen over nadeelcompensatie. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om planschade. Het is de vraag in hoeverre de komende jaren de nadeelcompensatiebepalingen in de Omgevingswet zullen worden opgenomen of dat zij kunnen worden geschrapt bij de invoering van de Wet nadeelcompensatie. Een interessante ontwikkeling waaraan in dit blog regelmatig aandacht zal worden besteed!